Przejdź do głównej treści Przejdź do wyszukiwarki

Synagoga

Czcionka:

HISTORIA

Swą nazwę Józefów zawdzięcza Tomaszowi Józefowi Zamoyskiemu, który w 1725 roku nadał mu prawa miejskie. Położony jest wśród lasów w Podole Zwierzyniecko- Józefowskim. Dawniej miejscowa ludność zajmowała się kamieniarstwem i sitarstwem. W czasie Powstania Styczniowego w okolicach miasta, doszło do serii potyczek oddziałów powstańczych z wojskami rosyjskimi. W jednej z nich zginął poeta – powstaniec Mieczysław Romanowski. Józefów stanowił również ważny punkt oporu w czasie II Wojny Światowej. Był on bazą między innymi dla oddziału AK dowodzonego przez Konrada Bartoszewskiego pseudonim ,,Wir”. W 1943 roku doszło do pacyfikacji Józefowa. Jak we wszystkich miasteczkach Roztocza, splatały się tu losy Polaków i Żydów. Ludność żydowska osiedliła się w Józefowie niedługo po powstaniu miasteczka i stanowiła większość mieszkańców. Gmina posiadała własną synagogę, najpierw drewnianą, która spłonęła w 1850 r. W latach 70 XIX wieku zbudowano murowaną synagogę do jej budowy użyto kamienia wapiennego z miejscowych kamieniołomów. Przetrwała wiele lat. Jednak nie remontowana uległa zniszczeniu po II Wojnie Światowej. Odbudowę zaczęto w latach 80. Od 1992 roku mieści się tu biblioteka. W XIX wieku powstały dwie żydowskie drukarnie  skutecznie konkurujące z najbardziej znanymi drukarniami żydowskimi w Królestwie Polskim. W 1830 mieszkało tu 849 Żydów (73% ludności), w 1905 roku stanowili 72% miejscowej ludności. W czasie II Wojny Światowej hitlerowcy utworzyli getto, w którym umieścili całą żydowską ludność miasta i okolic. W maju 1942 roku 3 gestapowców zastrzeliło stu kilkudziesięciu Żydów. W lipcu 1942 roku około 400 osób zdolnych do pracy wysłano do obozu w Lublinie, pozostałych rozstrzelano (około 1,5 tys. osób) u stóp Winiarczykowej Góry. Obecnie Józefów liczy niespełna 3 tysiące mieszkańców i spełnia trzy podstawowe funkcje: administracyjną, handlową i kulturalną. Znany jest również jako ośrodek kamieniarski.

Warto zobaczyć:

  • neobarokowy kościół z końca XIX3 w. pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny
  • synagogę i cmentarz żydowski (kirkut)
  • pomnikowe lipy i źródło rzeki Nepryszki
  • kamieniołomy

 

KIRKUT W JÓZEFOWIE

Zgodnie z tradycją na żydowskich cmentarzach oddzielnie grzebano mężczyzn, kobiety i dzieci. W Józefowie mamy następujące po sobie zmiany dwa rzędy mężczyzn i dwa kobiet. Pochówki dzieci zdarzały się rzadko ze względów finansowych. Jednak na józefowskim kirkucie jest cały rząd grobów dziecięcych.

 

MACEWY KAMIENNE NAGROBNE

Wykonane są z wapienia z okolicznych kamieniołomów. No ogół mają typowy kształt prostokąta zwieńczonego półokręgiem. Zawierają informacje o dacie śmierci, pochwały zmarłego (nawet jeśli za życia był łajdakiem), oraz charakterystyczną formułkę ,,niech jego/jej dusza zostanie zawiązana w woreczku żywych”. Na młodszych macewach występują też symbole opisujące zmarłego:

  • Dłonie w geście błogosławieństwa = zmarły pochodził z rodu kapłanów
  • Szafa z księgami = zmarły był uczonym, czytał Torę
  • Dłoń, moneta i skarbonka = zmarły był filantropem lub skarbnikiem
  • Dzban = zmarły był lewitą, pomocnikiem podczas nabożeństwa
  • Złamane drzewo = zmarł młodo
  • Świeca = kobieta

NAJSTARSZA MACEWA

Macewa uznana jak dotąd za najstarszą pochodzi z roku 1743. Jest to wspólna macewa ojca i syna. Wykuta na niej inskrypcja głosi:

Tu spoczywają ojciec i jego syn, oto ci
Uczony nasz nauczyciel Szaul syn świętego pana Jozefa odszedł w nów miesiąca telet roku 503 wg krótkiej rachuby                   Czcigodny mistrz pan Arie – Lejb syn naszego nauczyciela Szaula odszedł 28 siwan roku 503 wg krótkiej rachuby niech będą dusze ich zawiązane w woreczku żywych

 

Synagoga

Utworzono dnia 19.06.2015, 11:38
Godziny pracy:
Poniedziałek 8:00 - 16:00
Wtorek 8:00 - 17:00
Środa 8:00 - 17:00
Czwartek 8:00 - 17:00
Piątek 8:00 - 17:00
Sobota 8:00 - 15:00

Cyfrowa wypożyczalnia międzybiblioteczna książek i czasopism naukowych. Publikacje chronione prawem autorskim są dostępne na dedykowanym terminalu w Miejskiej Bibliotece w Józefowie należącej do systemu Academica.

 

MODERNIZACJA - REMONT MBP w Józefowie realizowana jest w ramach Programu Wieloletniego Kultura+ Priorytet Biblioteka+ Infrastruktura bibliotek

 

Projekty „W poszukiwaniu wzorców - integracja z książką w tle” i "Góra nad górami. O Rutkiewicz w bibliotece" dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funfuszu celowego.


Projekty "Cukier, ciasto, czekolada..." Fredro bajki opowiada. Śladami mistrza komedii. i Z Kopca Kościuszki na Górę Kościuszki. Podróże z Pawłem Edmundem Strzeleckim. dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.